Dla doświadczonego kierowcy ruszanie samochodem jest czynnością tak oczywistą, jak dla pieszego chodzenie. Niestety początkujący mają z tym niemałe problemy. Ruszanie samochodem wymaga koordynacji kilku ruchów, pewnego wyczucia i przede wszystkim obycia, która zdobywa się z czasem. Planujesz w najbliższym czasie zapisać się na kurs prawa jazdy? Sprawdź w takim razie, jak w teorii przebiega ruszanie samochodem. Przygotuj się na pierwszy dzień jazd – z nami na pewno pójdzie Ci łatwiej!
Zdaj prawo jazdy kategorii B
Sprawdź nasz poradnik, który pomógł już wielu osobom zdać prawo jazdy kategorii B. Znajdziesz w nim praktyczne porady oraz wskazówki.
Sprawdź też: Jak zdać egzamin na prawo jazdy?
Trzy pedały – drążek zmiany biegów i kierownica
Wszystkie te elementy będą Ci potrzebne do tego, aby ruszyć samochodem z miejsca. Zacznijmy może od samych pedałów, gdyż kandydaci na prawo jazdy mają z nimi zawsze najwięcej problemów.
Jeśli w pojeździe jest manualna skrzynia biegów (przełożenia zmieniasz ręcznie drążkiem), pod nogami znajdziesz 3 pedały. Patrząc od lewej strony będzie to kolejno sprzęgło, hamulec oraz pedał przyspieszenia (potocznie gaz).
Sprawdź też: Jak zdać egzamin teoretyczny na prawo jazdy?
Sprzęgło
Do czego służy każdy z nich? Pewnie sprzęgło budzi Twoje największe wątpliwości? Silnik w samochodzie jest połączony ze skrzynią biegów. Dzięki niej możesz efektywnie wykorzystać moc jednostki napędowej, zmieniając przełożenia w zależności od prędkości obrotowej. Połączenie to nie jest jednak sztywne – zmiana biegów byłaby możliwa, ale wymagałaby ogromnej wprawy kierowcy. Za łączenie i rozłączanie silnika od skrzyni jest odpowiedzialne właśnie sprzęgło, czyli pierwszy od lewej pedał. Gdy go naciśniesz, możesz bez problemu zmienić bieg na inny. Po puszczeniu skrzynia znów łączy się z silnikiem i biegu nie można zmienić.
Hamulec
Hamulec (środkowy pedał) służy oczywiście do zatrzymywania pojazdu.
Gaz
Naciskając gaz (prawy skrajny pedał) możesz przyspieszać i przede wszystkim kontrolować prędkość auta, trzymając go w jednej pozycji.
Warto wspomnieć jeszcze o autach z automatyczną skrzynią biegów. Zamiast trzech pedałów są tylko dwa – w zestawie nie ma sprzęgła. Nie oznacza to, że ten element mechaniczny w ogóle nie istnieje. Jego działanie kontroluje po prostu sama skrzynia biegów.
Przed ruszeniem trzeba uruchomić silnik
Zanim w ogóle zaczniesz jechać swoim autem, musisz uruchomić silnik. Pamiętaj, aby wcześniej zawsze wrzucić bieg neutralny (potocznie luz), który znajduje się po środku zestawu wszystkich przełożeń. Drążek w tym położeniu faktycznie powinien mieć bardzo wyczuwalny luz w lewą i prawą stronę. Dobrą praktyką jest trzymanie wciśniętego sprzęgła podczas odpalania.
Samo uruchomienie silnika to prosta czynność. Upewnij się tylko, że masz zaciągnięty hamulec ręczny (czyste względy bezpieczeństwa).
Obecnie samochody mogą mieć dwa systemy odpalania. Pierwszy to klasyczny, czyli wkładasz kluczyk do stacyjki i go przekręcacz aż do uruchomienia rozrusznika (mały silnik elektryczny obracający jednostką napędową). W nowocześniejszym rozwiązaniu jest przycisk do odpalania. Zależnie od wersji, wcześniej trzeba np. włożyć kartę do specjalnego slotu lub po prostu mieć ją przy sobie.
Odpalając „z kluczyka” kontroluj moment uruchomienia silnika. Gdy zacznie pracować, jak najszybciej zwolnij kluczyk, który wróci do pozycji zapłonu. Trzymając go dalej, zmusisz rozrusznik do pracy razem z silnikiem, co jest dla niego bardzo „niezdrowe”. Odpalanie przyciskiem jest dużo łatwiejsze. Po prostu naciskasz go raz, a elektronika sama uruchamia rozrusznik i wyłącza go automatycznie, gdy silnik będzie odpalony.
Ruszanie samochodem krok po kroku
Teraz ta najtrudniejsza część, czyli ruszenie z miejsca.
Należy wcisnąć sprzęgło do oporu
Gdy silnik już pracuje, pierwszym, co trzeba zrobić, to wciśnięcie pedału sprzęgła. Naciskamy go aż do podłogi, do momentu wyczucia oporu.
Wrzucamy pierwszy bieg
Nadal trzymając wciśnięty pedał, wrzucamy pierwszy bieg. W każdej skrzyni będzie on w tym samym miejscu – drążek przesuwamy do skrajnie lewej pozycji, a następnie do góry. Bieg powinien bardzo wyczuwalnie „wskoczyć” na swoje miejsce, pozostając w tej pozycji.
Powoli puszczaj sprzęgło i dodaj gazu
Gdy jest to już zrobione, czas najwyższy ruszać. Zwalniamy hamulec ręczny, a następnie powoli puszczamy sprzęgło. W pewnym momencie będzie można wyczuć, że auto zaczyna (a w zasadzie próbuje) ruszyć do przodu. Będzie to widać również na obrotomierzu (jeśli pojazd go posiada), po wyraźnie skaczących wartościach. W tym momencie należy lekko dodać gazu, dalej puszczając sprzęgło, aż do momentu całkowitego zwolnienia pedału. Ilość gazu trzeba kontrolować tak, aby pojazd przy ruszaniu nie zgasł.
Ruszaniem samochodem na pół sprzęgle
Warto przy okazji wspomnieć o technice poruszaniu się na samym sprzęgle. Przydaje się to szczególnie przy manewrowaniu i na pewno będziesz z tego korzystać, zdając egzamin na placyku.
Jak wspomnieliśmy wcześniej, w pewnym momencie puszczania sprzęgła auto zaczyna wyraźnie ruszać. Jeśli dalej będziesz powoli zwalniać pedał, pojazd naprawdę zacznie jechać, tocząc się z minimalną prędkością. Trzymając w tej pozycji możesz wykonywać najtrudniejsze manewry, spokojnie i bez niepotrzebnych nerwów.
Poruszać możesz się nawet bez sprzęgła. Jeśli dalej, ale wciąć powoli, będziesz zwalniać pedał sprzęgła, w pewnym momencie puścisz go całkowicie. Auto w takim stanie porusza się z prędkością około 10 km/h. Wynika to z faktu, że silnik pracuje na wolnych obrotach, a więc po prostu się kręci. Puszczając całkowicie sprzęgło, prędkość ta jest w całości przenoszona na koła samochodu.
Jak ruszać na mokrej nawierzchni?
Jeśli są trudne warunki atmosferyczne i nawierzchnia jest śliska, powinieneś z jeszcze większym wyczuciem podchodzić do ruszania autem. Rób to przede wszystkim delikatnie, bez gwałtownego dodawania gazu. Dzięki temu nie doprowadzisz do zerwania przyczepności na kołach napędowych, które jest niebezpieczne i utrudnia ruszenie z miejsca.
Gdy na drodze jest lód albo głęboki śnieg, istnieje jeszcze jedna technika ułatwiająca start z miejsca, choć dedykowana jest bardziej doświadczonym kierowcom. W trudnych sytuacjach można spróbować ruszyć z 2 biegu. W tym przypadku sprzęgło puszcza się powoli, ale jednocześnie dodaje trochę więcej gazu. Drugie przełożenie nie jest tak „silne” i dlatego trudniej zerwać przyczepność w czasie ruszania.
Jak zmieniać biegi w trakcie jazdy?
Warto wspomnieć jeszcze o jeździe już po ruszeniu. Zapewne nie będziesz się zbyt długo toczyć tylko na pierwszym biegu. Zanim zaczniesz je zmieniać, zapoznaj się z rozkładem na skrzyni. Pamiętaj, że biegi zmienia się bez patrzenia na drążek – na pewno szybko wyrobisz sobie ten nawyk.
Rozkład biegów w każdej skrzyni jest dokładnie taki sam:
Jeśli pojazd ma więcej, niż 5 przełożeń, kolejne z nich będą ułożone dalej na prawo, zgodnie z zasadą parzyste na dole i nieparzyste na górze. Różne mogą być systemy wrzucania biegu wstecznego. Zanim zaczniesz jazdę do tyłu upewnij się, jak w Twoim pojeździe zostało to rozwiązane.
Zmiana biegu w czasie jazdy jest dużo prostsza, niż przy ruszaniu, gdyż nie wymaga aż takiej precyzji. Gdy osiągniesz odpowiednią prędkość, naciśnij sprzęgło i zwolnij pedał gazu. Następnie zmień bieg, dodaj gazu i jednocześnie puść sprzęgło. Obie te czynności możesz zrobić naprawdę szybko.
Początkowe zmiany biegów zapewne będą kończyć się u Ciebie tzw. żabą, czyli lekkim zduszeniem silnika. Jednak z biegiem czasu na pewno dojdziesz do wprawy!
Przy redukowaniu biegu natomiast nie trzeba dodawać gazu. Po prostu wrzuca się niższy bieg, a następnie zwalnia pedał sprzęgła. Redukcja to bardzo dobry sposób na bezpieczne przyhamowanie pojazdu bez użycia hamulców. Przydaje się to szczególnie przy zjazdach ze wzniesień. Prędkość można w dużym stopniu kontrolować skrzynią biegów. Jeśli zjazd jest długi i stromy, pokonywanie go na hamulcu może doprowadzić do przegrzania i nawet uszkodzenia układu. Silnikiem powinno się również hamować na śliskiej nawierzchni – nie ma ryzyka utraty przyczepności.
Sprawdź też: Jak zrobić prawo jazdy?
